PAPER ZORROA

Egunon guztioi berriz ere! Gaurkoan, kurtso amaiera dela eta irakasleak eskatutako azken sarrera hau egitera nator. Bertan, kurtsoan zehar ikusitako gaiak eta argitaratutako sarrerak errepasatuko ditut eta haietara zuzenean joateko aukera emango dizuet.

Hasi aurretik, nire burua aurkeztu nahiko nuke. Izan ere, agian nire bloga irakurtzen aritu zareten askok oraindik ez nauzute ezagutzen. Ni Ane Oyarzabal naiz, 18 urteko nexka Oiartzuarra. Oraintxe bertan, Haur Hezkuntzako 1. maila bukatzen ari naiz Donostian, Euskal Herriko Unibertsitatean (EHU/UPV). 

Bigarren lauhileko honetako ikasgai bat izan da DIDAKTIKA OROKORRA, eta bertan egin dugun guztia blog honetan txertatzen saiatu naiz, zuek ikusi ahal izateko. Esan bezala, laburpentxo bat eskaintzea da sarrera honen helburua eta ikasgaiaren nondik norakoak azaltzea.

Lehenik eta behin, kurtso hasieran egin genuen lehenengo sarrera ESKOLA BIZIPENENAK izan zen. Bertan, bakoitzak 10 argazki aukeratu (gu txikitan agertzen garenak, materiala, jostailuak, lekuak, pertsonak…) eta horiek deskribatuz, gure haurtzaroko hausnarketa eta gogoeta bat egin genituen, blogean denekin partekatuz.

Jarraian, Begoñarekin egindako saio teorikoetan, curriculumaren inguruan solasean aritu ginen. Horrekin, hurrengo bi sarrerak atera ziren; lehena, ARGAZKI batzuez baliatuz hezkuntza eta curriculumaren inguruko hausnarketa izan zen, argazki bakoitza ulertzen genuen moduan eta transmititzen zigunaren arabera. Bestea, argazkien modukoa izan zen baina oraingoan ESALDIEKIN; hauekin ere gure hezkuntza-sistemaren inguruko gogoeta eginez.

Curriculuma eta hezkuntzako legean ikasten jarraitzeko, HEZIBERRIren txanda iritsi zen. Oraingoan, Aingeruk modu “praktiko” batean emateko, bakoitzak dokumentua irakurtzeko eta lehen aipatutako eskola bizipenekin lotzeko eskatu zigun; gure haurtzaroko eskola gaur egungoarekin alderatuz, ondorio batzuetara iristeko asmoz.

Kurtso guztian zehar, hezkuntza sisteman garrantzia duen curriculuma askotan aipatu dugu. Sarrera honetan, curriculumaren nondik norakoak iada ezagututa, ZEHAZTAPEN MAILAK ezagutu genituen, maila ezberdinak alderatuz.

HAUR HEZKUNTZAKO PRINTZIPIO METODOLOGIKOAK da hurrengoa. Honi esker, globalizazioa eta ikasketa esanguratsua ikasi ditugu. Horretarako, hainbat testu zeudenez, talde bakoitzari bat atxikitu zitzaion. Irakurri ondoren, ideia nagusiak atera eta gelakideen aurrean azaldu genituen aurkezpen txiki bat eginez.

Kurtsoa aurrera joan ahala, metodologietan barneratuz joan gara. Horiekin 3 sarrera egin ditugu; lehena, PROIEKTUEN BIDEZKO IKASKUNTZA edo metodologian oinarritzen da, Begoñak eta Aingeruk emandako saio bateko hausnarketekin egina.

Bigarrena, berriz, TXOKOEN BIDEZKO-an oinarritzen da eta hau ere aurrekoaren antzera azaldu ziguten. Azkenik, bi metodologia horiez gain, DECROLY eta TAILERREN bidezkoak ikusi genituen, eta lauen arteko alderaketa eginez hirugarren sarrera HAU argitaratu genuen.

Aipatu dugun bezala, CURRICULUMA kurtso guztian zehar landu dugun gaia izan da. Horregatik, kurtso amaieran, sarrera honetan, Curriculumaren inguruan zehaztapen batzuk egitea bururatu zitzaigun, definituz eta mota ezberdinak deskribatuz.

Amaitzeko, lauhileko honetan egin dugun azken lana Unitate Didaktiko bat sortzea izan da. Talde bakoitzak bere egin du eta azken astean, aurkezpenak egin genituen klasean. Gure kasuan, emozioei buruzkoa izan da eta sarrera HONETAN lana ikusgai ipini dugu.

Hauek izan dira Aingeru irakasleak zuzenduta egin behar izan ditugun lanak eta horiekin lotutako sarrerak. Amaitutzat emateko, eskerrak eman nire bloga jarraitu duzuten guztioi eta irakurtzen airtu zaretenoi !

Unitate Didaktikoa

Kaixo! Oraingo honetan taldeka egin dugun Unitate Didaktikoa aurkeztera nator. Gure kasuan, Urtxintxa taldea, emozioen ingurukoa izan da gure lehenengo unitate didaktikoa; izan ere, ezinbestekotzat hartzen dugu adimen emozionalari beste adimen motei ematen zaien garrantzia ematea eta Haur Hezkuntzako etapatik lantzen hastea. Horregatik, lan hau osatzeko irakasleak unitate didaktikoari eskainitako saioetan emandako azalpenaz eta adimen emozionalaren inguruko informazioaz baliatu gara.

Hona hemen gure lana osorik ikusteko aukera:

UNITATE DIDAKTIKOA by Ane

Eta honetaz gain, gelakideen aurrean egindako aurkezpenean euskarri izan genuen PowerPointa ere ikusgai jarriko dugu, lanaren laburpen gisa balioko lukeena, hain zuzen ere.

EMOZIOAK by Ane

Unitate didaktikoaren inguruan izan ditugun azken klaseak nahiko bereziak suertatu zaizkit. Egun bakoitzean Unitate Didaktikoaren zati ezberdinak azaldu eta landu ditugu piskanaka Unitate Didaktikoa guztiz osatu arte. Gure taldean nahiko zailtasun izan ditugu, izan ere, inork lehenago ez genuen horrelako ezer egin eta hortaz, ezgenekien proiektu honen nondik norakoak zeintzuk ziren zehazki. Azkenean, gure aldetik informazioa bildu eta zenbait adibide ikusi ondoren nahiko ondo moldatu garela esan dezaket. Horrelako lan bat egitea oso baliagarria iruditzen zait, gure lanbidearekin lotura zuzena duelako eta horrelakoak egitera ohitu behar dugulako. Baina sakonago edo denbora gehiagorekin lantzea hobeagoa litzatekeela uste dut, inoiz lehenago horrelakorik egin eta ikusi ez dugulako.

Besterik gabe, mila esker zuen arretagatik eta laister arte!

Curriculuma

Kaixo! Orain arteko saioetan eta baita nire blogean, askotan aipatu dudan kontzeptua izan da Curriculuma, baina orain arte zehazki azaldu eta definitu gabe. Hortaz, hortara natorkizue oraingoan:

ZER DA?

Hezkuntzan, curriculuma ikaskuntza-prozesu bat osatzen duten helburu, gaitasun, metodo eta ebaluazioen multzoa da. Lau galderei erantzuten die:

1. Zer ikasi-irakatsi? Ikaste-irakaste prozesuan lortu behar diren helburuak hartzen dira kontuan, beraz,  edukiak dira ikasi-irakatsi behar direnak, hau da, helburuak lortzeko barneratu behar direnak.

2. Noiz ikasi-irakatsi? Garrantzitsua da edukien hurrenkera nola antolatu behar den kontuan hartzea, izan ere, eduki bakoitzak lantzeko bere denbora behar du. Hori dela eta, etapa bakoitzaren edukiak zikloz-ziklo banatu eta bakoitzaren barruan denbora unitateak definitzen dira.

3. Nola ikasi-irakatsi? Aurretik aipaturiko helburuak lortzeko zer nolako metodologia erabiliko den zehazten da. Metodologiaren kasuan kontuan hartu behar da: ikasleekin zer nolako harreman mota eraiki behar dugun gure helburuak lortzeko, baliabide didaktikoak, antolakuntza…

4. Zer,noiz eta nola ebaluatu. Ebaluazioaren erreferentziak honako hauek dira:

• ZER ebaluatu: hasieran planteatutako helburu eta edukiak bete diren ala ez baloratu behar da.
• NOIZ ebaluatu: ebaluatzeko une eta egoerak finkatu behar dira eta kurrikulumean zehaztu beharko da balorazioa irakasgai bakoitzaren amaieran edo bitartean egingo den.
• NOLA ebaluatu: irizpideak, adierazleak, tresnak... (azterketak, talde-lanak, bakarkako lanak…) erabiliko dira.

EZAUGARRIAK:

• Kurrikuluma eduki gisa zer irakatsi behar den eta horretarako landu beharreko edukiak eta helburuak hartzen ditu kontuan.
• Kurrikuluma planifikazio gisa elementu gehiago barne hartzen ditu, hau da, zer/nola/noiz irakatsi eta zer/nola/noiz ebaluatu.
• Kurrikuluma errealitate interaktibo gisa hori baino askoz ere gehiego da, errealitate bat hain zuzen ere. Eskola eremuetan gertatzen diren harremanen garrantziaren ondoria da kurrikuluma, bai behetik gora baina baita goitik behera ere. Azken batean, kurrikuluma interakzioa ekintzarekin bat egitea da

ZEHAZTAPEN MAILAK:

Zehaztapen mailei dagokienez, aurrez eginiko sarrera batean landutakoa duzue hemen ikusgai.

CURRICULUM MOTAK:

• Curriculum irekia:  Ikastetxe bakoitzak bere hezkuntza errealitate eta ingurune sozialaren arabera curriculuma egokitzeko aukera da, bere azken zehaztapena moldatzeko malgutasuna eskainiz bai  hezitzaile eta irakasleei. Honekin, irakasleei aldaketak egiteko aukera emate dietela esan nahi dugu.

• Curriculum itxia : Ez  du aldaketak egiteko aukerarik ematen, hau da, ez du edukien berrikuntza edo zehaztapenetarako inolako aukerarik uzten.

• Curriculum ezkutua : Asmorik gabe  gauzatzen diren ikasketek osatzen dute, esplizituki  ematen ez direnak eta irakasleekin eta beste ikasleekin edukitzen  den elkarreraginaren bitartez ikasten direnak, baita imitazioz ere. Adibidez:  berdintasuna, laguntasuna, partaidetza …  Ezkutuko curriculum hau positiboa edo negatiboa izan daitekeela esan beharra dago.

• Ikusten ez den curriculuma : Inon agertzen ez dena da, ez curriculum irekian, ez itxian ezta ezkutuan ere.

• Curriculum formala :Curriculum formala idatzita dagoena eta ageriko curriculumarekin bat datorrena izango litzateke.

• Curriculum erreala: Errealitatean gelan  jarraitzen dena da.

Besterik gabe, hau izan da guztia eta laister itzuliko naiz. MILA ESKER!

Metodologiak alderatuz...

Metodologia ezberdinei buruz hitz egingo dizuet gaur. Klasean artikulu ezberdinak irakurri baititugu proiektu, txoko, tailer eta Decrolyren inguruan baikoitzean atal zehatz batzuk(irakaslearen eginkizuna, ikasleen papera, espazioa, denbora, materiala, ikasleen taldelatzea eta jarduerak) erreparatuz.

1 - PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:

• Maisu/maistraren eginkizunak: Gidatu, bideratu, dinamizatu, bultzatu, interes guztiak kontuan hartu, baita taldearen aniztasuna ere... 
• Ikasleen papera: Sortzailea, aktiboa, parte-hartzailea, igorleak ( ikaskideekin informazioa elkarbanatu). 
• Espazioa: Ikasgela guztian zehar. 
• Denbora: Malgua eta programatua (arloka). 
• Materiala: Proiektuaren araberakoa.
• Ikasleen taldekatzeak: Proiektua eta horren momentuaren araberakoa. 
• Jarduerak: Haurren interesek definitzen dituzte. 
• Helburuak: Indibidualki ikastea ikasle bakoitzaren gaitasunak kontuan izanik, gai desberdinak lantzea jakinduria garatzeko, ikasitako teoria esperientziarekin eta errealitatearekin lotzea, errealitatea aztertuz bakoitzaren izaera garatzea, ikasle-irakasle hartzeko komunikazioa egokia izatea, talde lana bultzatzea eta ikasle eta irakasleak ebaluatzea. 

2 - TXOKOETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:

• Maisu/maistraren eginkizunak: Behatu, lagundu eta behar denean esku-hartu. 
• Ikasleen papera: Aktiboa eta interes edo zaletasunen arabera mugitzen dira. 
• Espazioa: Txokotan; gela ezberdinetan, gela berean... 
• Denbora: Gehienez 2 ordu txoko bakoitzean. 
• Materiala: Txokoaren gaia kontuan hartuta aldakorra eta malgua. 
• Ikasleen taldekatzeak: Talde finkoak izan daitezke, aldakorrak, talderik gabekoak... 
• Jarduerak: Txoko bakoitzak ematen duen aukeraren araberakoak, haurrek aukeratuak, zein irakasleak ezarritakoak. 
• Helburuak: Jolasen bidez sormena bultzatzea, askatasuna eta autonomia bultzatzea, elkarbizitzako eta berdintasunezko giza- balioak bultzatzea, jakin- mina eta esperimentaziorako ahalmena sustatzea.

3 - DECROLY-ren METODOA:

• Maisu/maistraren eginkizunak: Irakasleak iradokitzailea, ideia eta kontzeptuak azpimarratzen dituena eta interesen sustatzailea izan behar du. Honek hitz egin eta azaldu beharrean, era natural batean haurrak horretara bultzatzen saiatu behar du eta interesguneak aukeratzerako orduan ikasleen interes, behar eta ingurua kontuan hartu, hau da, irakasleak haurren interesen arabera jokatuko du. 
• Ikasleen papera: Ikasleen papera ere aktiboa izango da, parte hartze etengabea izango dute. Izan ere, lantzen diren gaiak beraien interesen araberakoak izango dira eta interes handia dute hortaz gehiago jakiteko. Haurren kolaborazio etengabekoak hainbat aktibitate burutzea ahalbidetuko du. 
• Espazioa: Ikasgelek laborategi edota tailer txikiko egitura izan behar dute, ez auditorio modukoa. Hamabost urte bitarteko eskolak eremu natural batetan kokatuta egon behar du, haurrek ingurunearekin harremana izan dezaten. 
• Denbora: Teknikak eta kalkuloa goizez landuko dira jolasen bidez. Goizeko beste orduetan haurrek beste hainbat ariketa burutuko dituzte: marrazketa eta eskulanak, kantua, jolasak…eta hainbat goizetan bisitak eta txangoak egingo dira. Arratsaldeetan, aldiz, eskulanak eta atzerriko hizkuntzak landuko dira. 
• Ikasleen taldekatzea: Eskolak ikasle kopuru mugatua izan behar du eta komenigarria da sexu eta adin desberdinetako haurrak egotea. Bestalde, hizkuntzaren zailtasunak dituzten haurrak beste ikasgela berezi batean taldekatu behar dira, irakasle aditu batek aurreratzen laguntzeko. 
• Jarduerak: Adinaren araberako interes guneetara zuzenduta edo egokituta daude. 
• Faseak: Maddalen Sarasolak bere blogean egoki eta argi azaltzen duen bezala. 

• Behaketa: haurraren esperientzi sozial, familiarra eta eskolarekin erlazioa izan behar dute. 
• Zuzena: irakasleak haurren parte hartzea bultzatuko du, hau da, etxetik interesgunean landuko dutenaren gaiaren inguruan materiala eramatea, adibidez. 
• Zeharka: interesguneak azterketa egiteko aukerarik ematen ez duenean. Kasu honetan, maketak, filmak, argazkiak, planoak… erabiltzen dira. 
• Asoziazioa: fase honetan ikaslea iristen da landu duten gaia analizatzera, erlazionatzera eta sistematizatzera aztertu duten errealitatearekin. 
• Espaziala: ikasleari laguntzen zaio. 
• Egoera eta norabidea: lantzen diren objektuak lokalizatzea eta izendatzea (ezker-eskuin, aurrean-atzean…).
• Forma eta tamaina: deskribapena (handia-txikia, borobila-karratua, luzea-motza, mehea-lodia…). 
• Denborazkoa: 
• Segida: lehen-orain, atzo-gaur-bihar, iragana-oraina-etorkizuna. 
• Iraupena: asko-gutxi. 
• Aldiberekotasuna: denbora berdinean gertatzen diren egoerak. 
• Kausazkoa: haurren interesa pizteko galderak egitea. 
• Erabilera eta lana: lantzen diren elementuen erabilpena zein den ezagutzea, gizaki eta baliabide artean dagoen erlazioa zein den ohartzea. 
• Etikoak,moralak eta sozialak: jarrera pertsonal eta sozialetan sakontzen laguntzea, arauen beharra… 
• Espresioa: linguistikoa, matematikoa, gorputzekoa, plastikoa eta musikala. Haurraren pentsamendua bultzatzen duen guztia ulertzen du, aurrera egin behar da espresio bideetan. 
• Helburua: Haurrari egiten ari dena ulertzea eta bere burua neurtu dezan irakastea da helburua. 
• Ebaluazioa: ez du aipatzen.

4 - TAILERRAK:

• Maisu/maistraren eginkizunak: laguntzailea, behatzailea eta tailerraren gaia aurkeztean motibazioa transmititzen duena. Haurren batek arazo bat izanez gero irakaslek pixka bat laguntzen dio. 
• Ikasleen papera: gehienetan indibiduala da eta beraiek gidatzen dute planteatutako arazoari aurre egiteko bidea. 
• Espazioa: gelan, beraiek dira protagonistak eta guztia egiten dutenak. 
• Denbora: denboraren antolakuntza malgua da eta tailer bakoitzaren araberakoa izango da. Hasieran hasteko ordua jarriko da beti baina amaiera guztiek beraien erantzunak amankomunean jartzean amaituko da . 
• Ebaluazioa: Irakasleak haurrak behatuz eta hauek eginiko orriak jasoz ebaluatzen ditu. Horretarako, haurraren izena, honek erabilitako materialak eta irakasleak ikusitako aldaketa zein komentarioak idazten ditu. 
• Materiala: (los dedos, ábaco o rekenrek, cubitos o multilink, pizarra, dibujándolo en papel, con la banda numérica o la tabla 100). 
• Ikasleen taldekatzeak: indibiduala da 
• Jarduerak: ipuin bat irakurtzen dute eta bertatik matematikako problemak ateratzen dituzte gero hauen irtenbidea bila dezaten. Beti haurrek ezagutzen duten pertsona batek eskatzen die laguntza eta modu honetan haurrek motibazio gehiago, arrazoiketan saiatu eta estrategiak azaltzeko garaian gogo eta hobeto egiten dute. 
• Helburua: Irakasleak proposatutako arazoari aurre egiteko konponbideak bilatzea, taldekideen arteko komunikazioa, lankidetza, argudiaketa eta arrazoiketa apropos baten bitartez.

Lau metodologia hauek guztiz ezberdinak izan arren, hainbat berdintasun dituztela esan beharra dago.  Alde batetik, metodologia guzti hauek lan egiteko modu tradizionalaren aurka daude eta aldaketa bat emateko, haurrek ikasteko modu berri bat plazaratzen dute. Horren harira,  ikasleen papera aktiboa izatea bultzatzen dute nahiz eta, horretarako estrategia ezberdinak erabili. Motibazioa oinarri izanda, beraz, irakaslearen papera denetan bideratzailea da, hau da, haurren premiak eta ezagutzak kontuan izanik behaketan oinarritzen dira une bakoitzean suertatzen diren premiak asetzeaz gain haurren arteko elkarrekintza aktiboa eta positiboa eragiteko. Horretarako, haurren interesen araberako jarduerak edo ikasteak, defendatu eta bultzatzen dituzte hauek modu eraginkor eta atseginago batean ikas dezaten.

Baina esan bezala metodologia hauen artean berdintasunak bezain ezberdintasun ugari daude. Esate baterako, guztietan haurrak multzo edo txokoetan banatzen diren arren proposatutako jarduerak aurrera eramateko, guztietan jarduera horiek burutzeko ematen den denbora ez da bera, hau da, tailerretan denbora malgua izaten da ariketa amaitzeko beharrezko duten denbora guztia uzten zaielako, baina aldiz, proiektu (arloka programatutako denbora) eta txokoetan ( bi ordu gehienez txoko bakoitzean) denbora kontrolatua izan ohi da.

Beste alde batetik, materialari erreparatuz tailerretako metodologian soilik da konkretua, izan ere, abakoak, kuboak eta arbelak bezelako material espezifikoak erabili ohi dituzte. Aldiz, gainontzeko metodologietan aukeratutako gaiaren araberako materialak erabiltzen dituzte mulgutasunez jokatuz beti.

Amaitzeko, interesgarria litzateke azpimarratzea ohiko sistematik haratago dauden metodologia hauek eragin handia izan dutela gaur egungo hezkuntza sisteman, izan ere, irakaslearen paper autoritarioa alde batera utzi eta haurrek beren kabuz esperimentatzeko aukera paregabea eskeini dute. Horrekin batera, beraz, esan genezake denbora aurrera joan ahala metodo eta ideiak ere aurrera doazela eta behar beharrezkoa dela proposamen berri guzti hauetara egokitzeko irekia izatea eta orain arteko metodologiak pixkanaka aldatuz joatea, horrekin batera, haurren garapena egokiagoa izan dadin.

Txokoetan oinarritutako metodologia

Kaixo berriz ere! Metodologiekin jarraituz, proiektuetan oinarritutako metodologiaren antzera, irakasleen laguntzaz landu dugu eta berriz ere gure (ikasleen) ezagutzetatik abiatuz.

Kasu honetan ere, talde txikitan hasi ginen irakasleak egindako galderei erantzuten eta ondoren, denon artean partekatzen:

- Zer dakizu txokoetan oinarritutako metodologiaz?
- Zer falta zaizu ikasteko?

Jarraian, irakasleak bere ikastolako adibide eta argazkiekin azalpena borobildu zuen.

Ondorio moduan, beste galdera bat egin ziguten azalpenaren ondorenean: Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak? Hau ere denon artean hausnartuz.

Beraz, txokoen inguruan eta Begoñaren ikastolaren adibidea oinarri izanik, espazioaren antolamenduari dagokionez, gela bakoitza txoko baten moduan antolatzen da. Haurrak talde finkotan banatzen dira baina talde horiek beraien kabuz sortzen dituzte. Denborari dagokionez, haur talde bakoitza txoko batean egoten da eta denbora igarotzean, taldeak txokoz aldatzen dira. Kasu honetan, eraikuntza txokoa, plastika txokoa eta irakurketa txokoa bereizten dituzte eta tartean joku sinbolikoa ere ageri da.

Hau guztiaz gain, ezin dugu irakaslearen papera ahaztu. Metodologia mota honetan, irakasleak laguntzaile eta behatzaile rola izango du, eskuhartu behar izanez gero momentu egokia aukeratu ahal izateko. Gainera, txokoren batean haurrek aspertzen ari direla adierazten badute, edo material nahiko ez baldin badago, irakaslea gertatzen denaz ohartzea beharrezkoa da eta haurren jarrera hori errepikatuz gero, txoko horretan aldaketak egitea.

Irakaslearen rola kontuan hartuz, argi ikusten da behaketak ere ebaluatzerako orduan garrantzia handia duela. Horrela, irakasleak ikasle bakoitzaren trebetasun eta gabeziak ikusi ahal izango ditu, eta lehen esan bezala, behar izanez gero eskuhartu.

Amaitzeko, esan beharra dago, gaur egun txokoen bidezko metodologia hau ikastetxe askotan erabiltzen dutela baina gehienetan modu ezberdinetan, espazioaren antolamendu ezberdin batekin, edota denboralizazio eta taldekatze moduak aldatuz…

Metodologia honek izan ditzaketan aldaerak kontuan izanik, orokorrean metodologia interesgarria iruditzen zait, haurren interesak kontuan hartzeaz gain, haurrek atal ezberdinak probatzeko aukera ematen duelako.

Azkenik eta saioari amaiera emateko, aurreko saioan ikusitako proiektuetan oinarritutako metodologia eta txokoetan oinarritutakoa alderatzeko eskatu ziguten; bakoitzaren ezaugarri eta berezitasunak aipatuz eta desberdintasun / berdintasunak bilatuz. Hurrengo sarreran izango duzute alderaketa hori ikusteko aukera, beste bi metodologiekin batera.

Mila esker eta hurrengo arte!

Proiektuetan oinarritutako metodologia

Kaixo! Didaktika Orokorrean metodologia ezberdinak ezagutzen ari gara eta aurrekoan esan bezala, globalizazioaren eta ikaskuntza esanguratsuaren inguruan aritzeko, testuez eta aurkezpenez baliatu ginen. Hemen azaltzera natorren metodologia, aldiz, bi irakasleren laguntzaz landu dugu; gure ezagutzetatik abiatuz, errealitateko kasu batzuekin lotuz eta ezagutza hori borobilduz.

Lehenik eta behin gure ezagutzen inguruan jakiteko talde txikitan banatu eta ondorengo galderak erantzun genituen: 

- Zer dakizu proiektuetan oinarritutako ikaskuntzaz?

- Zer falta zaizu ikasteko?

Jarraian, talde horietan ateratako erantzunak denon artean partekatu genituen, talde batean baino gehiagotan ateratako ideiak azpimarratuz.

Gure ezagutza osatzeko edo borobiltzeko asmotan, irakaslearen garaia iritsi zen. Horretarako, Begoñak Bergarako ikastolan metodologia honi jarraituz egindako bi proiektu edo izandako esperientziak azaldu zizkigun. 

1. proiektua: egutegi bat sortzea izan zen. Kasu honetan, haurrak konturatu ziren aurreko egutegian ez zirela denak agertzen eta arazo horri aurre egiteko beraiena sortzea erabaki zuten. Horretarako, haurren jakintza eta interesetatik abiatu ziren egutegiaren ezaugarriak identifikatuz (hilabeteen izenak, urtaroak, zenbakiak, jai egunak...).

Egutegi pertsonalizatua izateaz gain, atal amankomun batzuk izan behar zituzten guztiek: esaterako, hilabeteen izenak hizkuntza ezberdinetan azaltzea (gelako haurren hizkuntza aniztasunaren araberakoa), azala eta azken orria guztientzat berdina izatea eta benetako egutegi baten itxura izatea.

Horrela, sormenaz baliatuz, haur bakoitzak bere egutegi pertsonalizatua sortu zuen eta arlo ezberdinak (marrazketa, matematika, hizkuntza ezberdinak...) lantzea lortu zuten ikaskuntza globalizatu baten bidez.

2. proiektua: haurren artean futbolaz hitz egiteko joera zegoenez, horri buruzko hainbat aspektu hobeto ezagutzeko proiektuari ekin zioten. Aurreko adibidean bezala, beraien aurre ezagutzetatik abiatu ziren, besteen artean, jokalari bakoitzak zenbaki bat, talde bakoitzaren eskudoa, futbol zelaiaren neurri eta azalera.

Proiektu honen azken helburu eta emaitza futbolari buruzko hiztegia sortzea izan da ahalik eta informazio gehien bertan txertatuz eta haurrak eskolatik kanpoko informazioari arreta jartzea bultzatuz gero hiztegia osatuagoa izateko.

Bestalde, kasu honetan ere arlo ezberdinak landu dituzte modu ezberdinetara.

Behin bi adibideak azalduta, azken galdera bat erantzutea tokatu zaigu:

-Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak?

Modu honetan metodologia honi amaiera eman diogu nondik norakoak zehatuta utziz. Ezagutzen ez nuen metodologia hau erakargarria suertatu zait, gainera haurren erabateko interesetan eta jakintzetan oinarritze horrek beraiengan erabateko eragin positiboa besterik ez duela ikusi dut. Bi adibideek ere guztia ulertu eta zehazten lagundu dute biak oso modu ezberdinean landu direlako.

Haur Hezkuntzaren printzipio metodologikoak

Didaktika Orokorrean, gure gaiarekin jarraituz, Haur Hezkuntzaren printzipio metodologikoak aztertu genituen, azpimarragarriak diren GLOBALIZAZIOA eta IKASKUNTZA ESANGURATSUA hain zuzen ere. Horien inguruan idatzitako zortzi bat testu genituenez, gelako taldeen artean banatu genituen, batzuei bana eta besteei bina testu egokituz. Taldekideen artean testu eta gai horien lanketa egiteko testua irakurri, ideia nagusiak atera, laburpentxo bat egin eta aurkezpena prestatu genuen. Azkenik, talde bakoitzak bere aurkezpena egin zuen gelan eta denon artean, irakaslearen laguntzaz gai hauen inguruan hausnartu eta lanketa honi "amaiera" eman genion. 

Hortaz, jarraian egokitu zitzaigun testuaren inguruan ateratako ideiak eta egindako lanketa azalduko dizkizuet eta aurkezpenean erabili genuen euskarri digitala ikusteko aukera izango duzue.

"Los ámbitos de intervención en la E. infantil y el enfoque globalizador" Antoni Zabala.

Haur Hezkuntzako helburu eta eduki guztiak aurrera eramateko zaila da esku-hartze zehatz bat ezartzea, haur bakoitzak bere garapen eta erritmoak dituenez beharrezkoak dira metodo malguak, aldakorrak, moldagarriak.

“Nola erakutsi?” galderari erantzuteko, aurrez finkatutako helburu eta edukiak hartu behar dira kontuan. Ikasi dugun bezalaxe, Curriculumaren bidez finkatzen dira horiek, eta Haur Hezkuntzako etapak ere badu bere curriculuma. Bertan zehazten diren helburuek pertsonen gaitasun guztiei egiten diete erreferentzia: kognitiboak, motrizeak, autonomia eta oreka pertsonala, erlazio interpertsonalak, besteak beste.

Curriculuma interpretazio konstruktibista batean oinarritzen da eta irakaskuntzaren inguruan hartzen diren erabaki guztiak bere baitakoak dira. Konstruktibistek esaten duten bezala, pertsonek ezagutu nahi ditugun errealitateko esanahien inguruan osatzen dugun prozesu baten bidez ikasten dugu, hau da, aurrez ezagututako edukiak edo izandako esperientziak errealitatearekin lotuz.

Orokorrean ikaskuntza prozesu indibiduala den arren, ezinbestekoak dira haurrarentzat inguruko helduen laguntza (familia, irakasle, ezagun…) eta motibazioa (interesa, arazo bat konpontzeko nahia…).

Hasieran esan bezala, oso zaila da esku-hartze modelo zehatz bat ezartzea, horregatik lan egiteko / irakasteko modu ezberdinak egoten dira eta horietako batzuk aipatuko ditugu jarraian.

1.- Gaiak, proiektuak edo arazoak:

1. Zenbait eremuren ezagutza: ingurunearena gehien bat (jostailuak, eskolako lagunak, auzoko dendak…), modu urriagoan identitate eta autonomia pertsonalarena. Adibidez eskolako lagunen inguruan, 3 urteko gelan, lehenengo astetan beraien artean ezagutzea landuko da (zein naiz ni? zein gara gu?) eta horrekin batera pixkanaka errespetua, talde-lana eta parte-hartzea bezalako gai garrantzitsuak landuko dira. Gainera horrelako jardueretan, eskuhartzea beharrezkoa izaten da, modu naturalean egin behar dena.

Curriculumeko hainbat zatik erlazioa dute beraien artean eta horrela, zati baten helburu didaktikoak betetzean, bestearenak ere betetzea erraztu daiteke. Aurreko adibidearekin jarraituz, besteen ezagutzak norbere ezagutzari lagunduko dio eta horrela, identitate pertsonala eraikitzen hasteko aukera dago.

2. Proposatzen diren jarduerak gela guztiarentzat daude zuzenduta, neska eta mutil guztiak zeregin berdinean aritzen dira eta irakaslea da hori gidatu eta zuzentzen duena. Aldi berean, irakasleak ikaslearen ikaskuntza mailara egokitzen ditu jarduerak, haur bakoitzaren gaitasunak kontuan izanik. Lehen aipatutako adibidean, ez da berdina izango lehendik Haur Hezkuntzako lehen ziklotik igaro direnen edo beraien lehen esperientzia bizitzen duten haurren erantzuna.
3. Denbora ikasleen interes eta gaiaren garrantziaren araberako da. Adibidez, ez zen zentzuzkoa izango 2 edo 3 astetan zehar “gelako lagunen” ariketak egitea, lehendik denak ezagutzen badira. Ezagutzen duten gai baten inguruan behin eta berriz egiteak ez du ezer berririk ekartzen. Jarduerak programazio eta denboralizazio bat behar dute (jarduerak ez oso luzeak), irakasleak ezingo ditu denbora luzez haurrak motibaturik eta zentraturik mantendu, interesa erraz galtzen baitute. Garai honetan, haurren interesak beraien inguruan, gertu kokatzen dira. Haurraren errendimendu guztia atera ahal izateko gai/proiektu edo arazo zehatza izan behar du; aldiz, globala eta abstraktuakoa bada, nahiz eta irakaslea zehatza izan, ez da ziurra haurrak ulertzea edo jarduera aurrera ateratzea.

2.- Txokoak eta/edo Tailerrak

Bi jarduera mota bereizi ditzakegu esparru honetan, batetik jolasak erabil ditzazkegu gaiak modu orokorrean lantzeko eta bestetik modu zehatzago batean ikusi ahal izateko, bestelako jarduera batzuk egoten dira (adibidez marrazketa tailerra).

1. Txokoetan orokorrean eduki espezifikoak lantzen dira, adibidez marrazkiak libreki egiteko txokoa. Baina aldi berean, beste eduki batzuk sar ditzazkegu zeharka, adibidez koilareak egiteko txokoan, zeharka koloreak lantzen dira, beraien arteko loturak, etab.
2. Banaka zein talde txikitan egiten da lan, modu horretan haurrek eduki ezberdinak landu ditzakete, beraien interesen arabera eta autonomiaz; eta irakasleek ere, era indibidualizatuagoan laguntza eskaini.
3. Azkenik, iraupenari dagokionez, normalean denbora laburrak izan ohi dira baina azkenean ikasturtean zehar eduki zehatzak lantzea lortuko da, txoko ezberdinetan eduki bera lantzen edo txoko berean baina modu ezberdinean eginez (eskumuturraren erabilpena hobetzeko: marrazkien txokoan, idazketaren txokoan…).

3.- Ohiturak/Errutinak

Hala eta guztiz ere, badaude zenbait helburu eta eduki aurrez azaldutako moduan ezin direnak landu eta garrantzia handia dutenak; adibidez autonomia, norbere identitatearen eraikuntza, ongizate pertsonalarekin loturiko jarduerak, etab. Hori lantzeko, Haur Hezkuntzan “erritual” batzuk ezartzen dira: erlazio interpertsonalak eta afektua lantzekoak (sarrera, ongi etorria, korroa…), deskantsatzekoak (siesta, erlajazioa…), etab.

1. Beharrezkoak diren ezagutzak barneratzea da helburua (afektua, maitasuna, elikadura, higienea, aktibitatea, deskantsua…).
2. Batzuetan horrelako jarduerak talde guztiarentzat izaten dira baina normalean lan indibiduala izaten da, haur bakoitzak bere erritmoan egiten duena. Jarduera horietan haur eta irakasle arteko interakzioa konstantea (iraunkorra) da, nahiz eta denborarekin haurra zenbait gauza bere kabuz egiteko gai izango den.
3. Denboraren inguruan, lehen esan bezala egunerokotasunean egiten diren jarduerak dira, errutinetan bihurtzen direnak. Askotan behin eta berriz berdina errepikatzen ari garela dirudien arren, horrelako jarduerek gauza berriak txertatzeko aukera ematen du, horrekin aurrerapena ekarriz.

Esan bezala, Haur Hezkuntzako helburuak lortzeko ez dago esku-hartze eredu zehatzik. Hortaz, aipatu ditugun horiez eta ditugun beste estrategiez baliatzea beharrezkoa da.

METODO GLOBALIZATU ETA PLANTEAMENDU GLOBALZATZAILEA

• Metodo globalizatuak honetan datza: eduki eta gaiak ikaslearentzat ez dira garrantzi gehien duten helburuak, errealitatea ezagutzeko bitartekariak baizik. Helburua ez da diziplina, errealitaterekin erlazionatutako zerbait ikastea baizik. Norbere ingurunera ezagutzeko ikasleak bitartekari edo instrumentuak beharko ditu, eta horiek dira diziplinek, edukiek eta gaiek eskaintzen digutena.

• Garrantzitsua da, lehenago ere esan dugun bezala, haurren interesen inguruan lan egitea. Haur bakoitzaren interes eta kezkak zein diren jakiteko hitz egin beharko dute, edo marraztu, entzun, neurtu… Ondoren, interes horietatik abiatuz eta eduki zehatzen laguntzaz (zientziak, matematikak, etab.) arazoak konpontzeko eta errealitatea ulertzeko gai izango dira.

• Soziologian ikasi genuen bezala, hezkuntzaren helburua errealitatea ulertzen duten herritarrak sortzea da, autonomoak, beraien kabuz gauzak egiteko gai direnak...; beraz, ez da gai zehatzak barneratze hutsa, horiek errealitatean aplikatzeko gai izan behar dute gure haurrek, arazoak konpondu ahal izateko.

• Kasu guztietan, helburua eduki zehatz batzuk modu zorrotz batean ezagutu eta ikastean bada, nahiz eta eduki horiek ingurunea ezagutzeko bitartekari edo moduak izan, haurrak hasiera batetik ikas ditzala kontzeptu horiek, ondoren ezagutuko bait ditu eduki horien esanahi eta erabilgarritasuna, eta ondorioz baita hauen aplikazioa ere.

• Idazlearen iritziz, helburua eskolan egiten den lan guztiak ikuspegi globalizatzaile bat izatea da. Eta hori ez da soilik metodo globalizatuak erabiltzearen berdina. Ikuspegi globalizatzailea errealitateko kezka eta arazoetatik abiatzen den esku-hartzea bezala ulertu behar da.

Laburbilduz eta amaitzeko, hezkuntzaren inguruko ikuspegi malgua izatera bultzatzen gaitu honek guztiak, aipatu ditugun metodo guztiak bere garrantzia dutela. Horregatik esan dezakegu jarrera kontua dela, hezkuntzaren aurrean azaltzen dugun jarrera eta helburuei ematen diegun garrantzia kontuan izanda, metodo eta estrategia berrietara irekita egotea helburuak lortzeko.

Azkenik, hemen duzue aurkezpena egiteko erabilitako euskarria ("Prezi"-a).

Laister arte !